Witamina D - gdzie występuje i jaka jest jej rola?
Witamina D – jeden z najważniejszych i nielicznych związków organicznych o tak znaczącym wpływie na nasz organizm. Reguluje gospodarkę wapniowo-fosforową, wzmacnia odporność i układ nerwowy, zapobiega chorobom serca, anemii, alergiom i cukrzycy. Witaminy D potrzebujemy całkiem sporo, a w żywności nie znajdziemy jej wiele. Najwięcej pozyskujemy ze słońca, jednak i tego jest w naszej przestrzeni geograficznej zbyt mało, by skutecznie wypełnić roczne zapotrzebowanie. Dlatego, oprócz dobrej diety, rekomenduje się stałą suplementację tego związku, zwłaszcza w okresach jesienno-zimowych - zarówno dorosłym, jak i dzieciom.
Witamina D – chroni, wzmacnia i reguluje organizm
Rola witaminy D w organizmie jest ogromna, bo związek reguluje pracę nawet do 500 genów odpowiedzialnych za tysiące szlaków metabolicznych, co sprawia, że coraz częściej uważana jest za prohormon a nie typową witaminę. Do głównych zadań witaminy należą: intensyfikacja wchłaniania wapnia z przewodu pokarmowego, nadzór nad prawidłową mineralizacją tkanki kostnej i zwiększenie wchłaniania zwrotnego wapnia i fosforanów w nerkach. Dodatkowo witamina D wpływa na:
- poprawę funkcjonowania układu immunologicznego,
- wzmocnienie układu sercowo-naczyniowego oraz regulację ciśnienia krwi,
- hamowanie wczesnej fazy rozwoju komórek nowotworowych (głównie raka jelita grubego, piersi i prostaty, czerniaka, nowotworu żołądka, wątroby oraz trzustki),
- wzmocnienie układu kostnego i ochronę przed osteoporozą i krzywicą,
- ochronę przed miażdżycą,
- zwiększenie wydolności układu oddechowego,
- większą odporność wobec chorób autoimmunizacyjnych (typu hashimoto, reumatoidalne zapalenie stawów, stwardnienie rozsiane, celiakia, choroba Leśniewskiego-Crohna, cukrzyca typu 1),
- wsparcie organizmu w chorobach neurodegeneracyjnych (jak depresja, choroba Parkinsona czy Alzheimer).
Źródła witaminy D: słońce, pożywienie, suplementy
Witamina D występuje pod kilkoma postaciami: witamina D3, czyli cholekalcyferol (pochodzący z organizmów zwierzęcych), witamina D2 - ergokalcyferol (występująca w roślinach) oraz witamina D1 - kalcyferol (której głównym źródłem jest tran). W pożywieniu najwięcej witaminy D znajdziemy w rybach (węgorz, łosoś, dorsz, śledź, makrela), grzybach, a także: żółtkach jaj, krowim mleku i żółtych serach. Jednak najbardziej urozmaicony jadłospis nie wystarczy, by dostarczyć organizmowi optymalne dawki tego związku. Znacznie owocniejsze będzie umiarkowane korzystanie z kąpieli słonecznych oraz odpowiednia suplementacja w niesłonecznych dniach i porach roku. Choć ekspozycja zaledwie 18% proc. ciała na słońce przez 15 minut dziennie mogłaby zapewnić naszym organizmom odpowiednią dawkę witaminy D, to problemem jest niewystarczająca (w naszej strefie klimatycznej) liczba słonecznych dni w roku. Dlatego najczęściej jedynym sposobem wyrównania niedoborów jest suplementacja.
Witamina D - objawy niedoboru i normy dla wieku
Objawy niedoboru witaminy D to przede wszystkim większość chorób cywilizacyjnych oraz pospolitych dolegliwości, jak pogorszenie samopoczucia, osłabienie i szybka męczliwość, bóle stawów, słabe kości i zęby, gorsza odporność, częste stany zapalne skóry oraz nieprawidłowości w funkcjonowaniu układu nerwowego. Objawy niedoboru witaminy bywają niejednoznaczne, dlatego w przypadku podejrzenia o słabe wysycenie organizmu tym związkiem najlepiej jest wykonać badanie krwi z oznaczeniem stężenia 25-OH witaminy D. Dzięki temu uzyskamy wiedzę niezbędną do ustalenia optymalnych dawek suplementu. A są one różne dla rozmaitych grup wiekowych. I tak np. dla osób dorosłych granicę wyznacza stężenie 31-50 ng/ml, dla młodzieży - 23 ng/ml, a dla osób starszych - 40 ng/ml. 11-20 ng/ml uznaje się za umiarkowany deficyt, natomiast przy stężeniu mniejszym niż 10 ng/ml - ciężki niedobór. Tymczasem przedawkowanie powyżej wartości 150 ng/dl będzie już toksyczne.
Witamina D3 dla dorosłych i dzieci – sposób na zdrowie
W Polsce, w okresie jesieni i zimy, występowanie niedoborów witaminy D stwierdza się u ponad 40 proc. osób, u 60 proc. populacji natomiast odnotowuje się bardzo niski poziom tego związku w organizmie. Jak wskazują specjaliści, najlepszym sposobem na uzupełnienie niedoborów witaminy D oraz zapobieżenie nadmiernemu obniżeniu się jej zapasów w organizmie, jest suplementacja specjalnie do tego celu stworzonymi preparatami. Polskie zalecenia dotyczące profilaktyki niedoborów witaminy D wskazują dzienną dawkę na poziomie 800-2000 jednostek - u zdrowych osób z prawidłową masą ciała – z wyjątkiem dni o wysokim nasłonecznieniu, natomiast a u osób starszych przez cały rok. Bardzo istotne jest włączenie witaminy do diety noworodków i niemowląt, gdyż jest ona kluczowa dla prawidłowego wzrostu i rozwoju kości oraz zębów i wzmocnienia pracy mięśni. Jednymi z najlepszych preparatów do zapobiegania i uzupełnienia niedoborów są kapsułki oraz aerozole D-Vitum – dla dzieci (już od pierwszych dni życia) i zwiększone dawki i D-Vitum Forte dla dorosłych.
