Jakie są źródła witaminy D3? Jaki ma wpływ na nasz organizm?

O tym, jak groźne mogą być konsekwencje niedoborów witamin, dowiadujemy się na przykładzie marynarzy, którzy pozbawieni na statkach produktów bogatych w witaminę C, chorowali na szkorbut. Podobne przypadki znane są z polskiej literatury, w której zawarto wspomnienia okresu zsyłek na Sybir. Nie mniej groźne mogą być niedobory witaminy D. I chociaż wszyscy wiemy, że witamina D syntetyzuje się w skórze człowieka pod wpływem promieni słonecznych, to o awitaminozę tego związku wcale nie jest trudno.

Jakie funkcje pełni witamina D w organizmie?

Witamina D przy zaistnieniu odpowiednich warunków jest samodzielnie wytwarzana przez organizm człowieka. Ze skóry, gdzie dochodzi do jej syntezy, trafia do innych tkanek oraz narządów organizmu, w tym do nerek oraz wątroby. Tam przekształcana jest w substancję czynną o nazwie kalcytriol. Sama witamina D stanowi formę nieaktywną. Dopiero kalcytriol, który jest jej metabolitem, wykazuje różne, istotne dla organizmu funkcje fizjologiczne. Ponieważ jednak kalcytriol nie powstałby bez obecności witaminy D, mówimy o jej ważnym dla człowieka znaczeniu.

Jedną z najistotniejszych i powszechnie znanych funkcji witaminy D jest utrzymywanie prawidłowej struktury kości, co pozwala zapobiegać ich demineralizacji oraz krzywicy. To niezwykle ważne w okresie wzrostu, dlatego witamina D dla dzieci jest często zalecana przez lekarzy. Pamiętajmy o tym, że odpowiednia jej ilość jest potrzebna do tego, by wapń w ogóle został przez organizm przyswojony, a następnie wbudowany w kości i zęby.

Witamina D pełni też bardzo ważną rolę dla prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego. Dlatego w wielu internetowych aptekach znajdziemy ją w kategorii o nazwie Suplementy diety na odporność. To jednak nie wszystko! Wspomniana witamina wpływa również na koordynację pracy mięśni, reguluje ciśnienie krwi i korzystnie wpływa na wydolność organizmu. Wspomaga wydzielanie insuliny i poprawia kondycję włosów i skóry.

Witamina D uczestniczy w różnych procesach zachodzących w organizmie oraz reguluje aktywność wielu genów. Jej niedobory mogą więc mieć wielokierunkowe konsekwencje. Istnieją na przykład badania, które wskazują na zależność awitaminozy oraz występowania niektórych typów nowotworów.

Niedobory i ich konsekwencje

Wiemy już, że witamina D jest w ludzkim organizmie bardzo potrzebna. Co jednak stanie się, jeśli nie będzie dostarczana w odpowiedniej ilości? – Jak się okazuje, skutki mogą być bardzo groźne.
Jak wskazują dane epidemiologiczne, deficyt witaminy D jest powszechny zarówno w Polsce, jak i w innych krajach Europy Środkowej. Panujący w tych rejonach klimat to tylko jeden z czynników, który warunkuje taki stan rzeczy. Wśród innych należy wymienić zmianę trybu życia i częstsze przebywanie w pomieszczeniach, a także nadmierne stosowanie filtrów przeciwsłonecznych, które skutecznie hamują syntezę witaminy w skórze.

Skutkiem niedoboru witaminy D może być gorsze samopoczucie i poważne problemy ze zdrowiem. Obniżenie nastroju i brak energii to powszechne, ale mniej poważne objawy. Jej zbyt mała ilość może wiązać się z uczuciem ciągłego zmęczenia oraz występowaniem depresji. Mogą wystąpić bóle kości i stawów oraz rozwinąć się choroba nadciśnieniowa. Inne choroby, których występowanie może się wiązać z niedoborem tej witaminy to: choroba Leśniowskiego-Crohna, astma oskrzelowa, reumatoidalne zapalenie stawów, choroba wieńcowa, stwardnienie rozsiane oraz nowotwory (m.in.: jelita grubego, sutka, prostaty).

Sposoby zapobiegania niedoborom

Należy pamiętać, że występują dwie formy witaminy D:

• Ergokarcyferol, czyli witamina D2, która występującą w organizmach roślinnych,
• Cholekarcyferol, czyli witamina D3, która występująca w organizmach zwierzęcych.

Zatem mówiąc o witaminie D, możemy mieć na myśli zarówno jedną, jak i drugą formę. Jednak na opakowaniach z suplementami diety spotkamy się z oznaczeniem D3.

Najbogatszym źródłem witaminy D3 dla człowieka jest słońce, pod którego wpływem dochodzi do syntezy tego związku w ludzkiej skórze. Bardzo ważne jest również spożywanie tłuszczy dziko żyjących ryb morskich, w tym łososia, śledzia i dorsza. Rośliny zawierają stosunkowo niewiele witaminy D, dlatego weganie mogą być bardziej narażeni na niedobory. Te mogą jednak wystąpić również u osób spożywających ryby, dlatego coraz częściej mówi się o konieczności suplementacji tego związku i to nie tylko w okresie jesienno-zimowym. Na rynku dostępnych jest wiele preparatów witaminowych, które pomagają walczyć z niedoborem. Przykładem jest Vitum D3 Forte, czy D Vitum 4000. Warto zwrócić uwagę na to, że poszczególne preparaty mają różną zawartość witaminy D3. W wyborze odpowiedniego preparatu warto kierować się wiekiem pacjenta (u osób starszych obserwuje się obniżoną syntezę tej witaminy) oraz trybem życia. Dobrą praktyką jest wykonanie badań, które określą poziom witaminy D3 w organizmie i wykażą, czy mamy do czynienia z niedoborem.