Koenzym Q10 – właściwości, źródła i wpływ na wygląd skóry

W ostatnich latach coraz więcej mówi się o nutrikosmetykach, czyli preparatach łączących w sobie działanie odżywcze i kosmetyczne. Jednym z takich związków jest koenzym Q10. Czym jest dokładnie, jak działa i w jaki sposób wpływa na wygląd? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w poniższym artykule.

Co to jest koenzym Q10?

Koenzym Q10 (ubichinon) należy do grupy tzw. substancji witaminopodobnych (pod kątem budowy jest zbliżony do witaminy K). Zalicza się do związków rozpuszczalnych w tłuszczach.

Jest substancją naturalnie występującą w każdej komórce ludzkiego organizmu (nazwa ubichinon pochodzi od łacińskiego słowa “ubitarius” - wszechobecny), co więcej w ustroju dochodzi do jego biosyntezy. Na większą efektywność tego procesu wpływ mają witaminy z grupy B, głównie B2 (ryboflawina), B6 (pirydoksyna), B9 (kwas foliowy) i B12 (kobalamina). Wraz z wiekiem spada produkcja koenzymu Q10 (proces ten zaczyna się około 30 roku życia).

Rola koenzymu Q10

Związek ten pełni w organizmie szereg istotnych funkcji, a za najważniejsze można uznać:

• wsparcie produkcji energii – koenzym Q10 uczestniczy w transporcie elektronów w obrębie mitochondriów, szyli struktur komórkowych odpowiedzialnych za wytwarzanie ATP, czyli uniwersalnego nośnika energii;
• działanie przeciwutleniające – koenzym Q10 pomaga neutralizować reaktywne formy tlenu, co może spowalniać proces starzenia skóry oraz zmniejszyć ryzyko rozwoju licznych chorób.

Dzięki tym właściwościom Q10 odgrywa istotną rolę w prawidłowej pracy układu sercowo-naczyniowego, funkcjonowaniu mięśni oraz utrzymaniu ogólnej odporności komórek na działanie czynników uszkadzających. Jego odpowiedni poziom sprzyja zachowaniu dobrego samopoczucia, a także wspiera naturalne procesy regeneracyjne.

Koenzym Q10 a skóra

Już od wielu lat koenzym Q10 uchodzi za jeden z najważniejszych składników wspierających zdrowy i młody wygląd skóry, ciesząc się zarówno zainteresowaniem konsumentów, jak i naukowców.

W jednym z badań (Žmitek i wsp.) z 2016 roku, 33 uczestników suplementowało codziennie przez 12 tygodni 50 lub 150 mg koenzymu Q10. Po tym czasie zaobserwowano redukcję zmarszczek w okolicach oczu oraz poprawę gładkości skóry w obu badanych grupach. Ponadto w grupie przyjmującej wyższą dawkę koenzymu Q10 zauważono wygładzenie zmarszczek także w innych okolicach na twarzy, m.in. fałdy nosowo-wargowej, kącikach linii ustnej i skóry nad górną wargą.

W kolejnym badaniu, tym razem z 2020 roku (Žmitek i wsp.), sprawdzano wpływ suplementacji mieszaniny koenzymu Q10 (50 mg) z kolagenem (4 mg). Udział w nim wzięły 34 kobiety w przedziale wiekowym 40-65 lat. Obserwacja również trwała 12 tygodni, po której stwierdzono poprawę gęstości skóry, redukcję powierzchni zmarszczek oraz poprawę gładkości skóry.

Jeszcze jedno ciekawe badanie zostało przeprowadzone w 2022 roku przez zespół Mine i wsp.. W warunkach laboratoryjnych naukowcy analizowali wpływ koenzymu Q10 na fibroblasty, czyli główne komórki tkanki łącznej właściwej. Stwierdzono, że pod wpływem koenzymu Q10 doszło do zwiększonej produkcji kolagenu, elastyny i białek wspierających strukturę skóry, co sugeruje jego realny wpływ na procesy starzeniowe na poziomie komórkowym.

Wszystkie te obserwacje pokazują więc, że koenzym Q10 działa wielotorowo. Nie tylko poprawia wygląd skóry na zewnątrz, ale również wspiera procesy zachodzące w jej głębszych warstwach. W efekcie może realnie pomagać w utrzymaniu jej gładkości, jędrności i młodszego wyglądu.

Źródła pokarmowe koenzymu Q10

Choć organizm wytwarza Q10 samodzielnie, warto również zadbać o jego dostarczanie wraz z dietą. Jego najlepszymi źródłami są produkty pochodzenia zwierzęcego: mięso, podroby, tłuste ryby, w mniejszym stopniu także produkty roślinne: pełnoziarniste produkty zbożowe, orzechy, owoce i warzywa. Szacuje się, że z pożywieniem spożywa się średnio 3-6 mg koenzymu Q10 dziennie.

Należy jednak pamiętać, że obróbka termiczna (gotowanie, smażenie, pieczenie) może redukować zawartość koenzymu Q10 w produktach spożywczych.

Co warto wiedzieć o suplementacji koenzymu Q10

Obecnie na rynku można dostać preparaty zawierające koenzym Q10 w postaci kapsułek, tabletek lub płynów. Nie ma oficjalnego zalecanego dziennego spożycia (RDA) dla koenzymu Q10, większość z dostępnych produktów zawiera zwykle 30-600 mg tego związku.

Jak już zostało wspomniane we wstępie, koenzym Q10 jest związkiem rozpuszczalnym w tłuszczach – przyjmowanie go z posiłkiem zawierającym tłuszcz może korzystnie wpływać na przyswajalność.

O ile suplementy koenzymu Q10 są uznawane za bezpieczne i dobrze tolerowane, mogą wchodzić w niepożądane interakcje z innymi preparatami. Szczególnie powinny uważać osoby przyjmujące leki zmniejszające krzepliwość krwi, np. warfarynę – koenzym Q10 zmniejsza ich skuteczność, co w rezultacie może zwiększyć ryzyko powstawania zakrzepów. Koenzym Q10 może także wpływać na skuteczność insuliny oraz leczenie chemioterapeutyczne – we wszystkich tych przypadkach należy skonsultować chęć suplementowania koenzymu Q10 z lekarzem.

Podsumowanie

Koenzym Q10 to związek łączący w sobie właściwości prozdrowotne i pielęgnacyjne. Badania pokazują, że jego suplementacja może realnie poprawiać wygląd skóry, wpływając na jej gładkość, gęstość i jędrność, co czyni go cennym wsparciem w troskę o zdrowy i promienny wygląd.

Piśmiennictwo:

• Wiercińska M.: Koenzym Q10 – rola, źródła, suplementy, korzyści zdrowotne [za:] https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/349983,koenzym-q10-rola-zrodla-suplementy-korzysci-zdrowotne, [dostęp: 14.11.2025]
• Sadat Sangsefidi Z., Yaghoubi F., Hajiahmadi S. i wsp.: The effect of coenzyme Q10 supplementation on oxidativestress: a systematic review and meta-analysis of randomizedcontrolled clinical trials. Food Sci Nutr, 2020, 8, 1766-1776
• Zmitek K., Pogacnik T., Mervic L. i wsp.: The effect of dietary intake of coenzyme Q10 on skin parameters and condition: results of a randomised, placebo-controlled, double-blind study. Biofactors, 2017, 43, 132-140
• Zmitek K., Zmitek J., Rogl Butina M. i wsp.: Effects of a combination of water-soluble coenzyme q10 and collagen on skin parameters and condition: results of a randomised, placebo-controlled, double-blind study. Nutrients, 2020, 12, https://doi.org/10.3390/nu12030618
• Mine Y., Takahashi T., Okamoto T.: Stimulatory effects of collagen production induced by coenzyme Q10 in cultured skin fibroblasts. J Clin Biochem Nutr, 2022, 71, 29-33